Βήματα για επιτυχή μητρικό θηλασμό

γράφει: Δώρα Π. Ευθυμίου (Μαιευτήρας - Χειρούργος Γυναικολόγος)

Η Δώρα Π. Ευθυμίου (Μαιευτήρας - Χειρούργος Γυναικολόγος) μας καθοδηγεί προς τον επιτυχή μητρικό θηλασμό. Μας προτρέπει να το δοκιμάσουμε και μας λύνει τις απορίες. Μας δίνει τον οδηγό για τις νέες μητέρες με ιδέες για τον επιτυχή θηλασμό:

ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΜΗΤΕΡΕΣ

Ο μητρικός θηλασμός έχει άπειρα οφέλη για τη μητέρα και το βρέφος. Αναφέροντας τα πιο σημαντικά θα τονίσω πως αποτελεί την φυσική συνέχεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού και τον φυσικό τρόπο διατροφής του νεογνού.

Έχει μοναδική σύσταση για την κάθε ηλικία του βρέφους, κτίζει το ανοσοποιητικό του σύστημα και το προφυλάσσει δίνοντας του έτοιμα αντισώματα, ενώ παράλληλα, το προστατεύει από διάφορες μορφές καρκίνου και άλλα αυτόνομα νοσήματα, προάγει την ψυχοκινητική του ανάπτυξη και αποτελεί ασπίδα για τον καρκίνο του μαστού και του ενδομητρίου για την μητέρα.

Το μητρικό γάλα αποτελεί ζωντανό ιστό με κύτταρα και ορμόνες και είναι αναντικατάστατο. Η σύσταση του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας για τα βρέφη είναι ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός για 6 μήνες και η συνέχιση του μαζί με τις στερεές τροφές μέχρι και τα 2 έτη τουλάχιστον!

Δυστυχώς όμως, στην χώρα μας, τα ποσοστά αποκλειστικού θηλασμού και συνεχιζόμενου θηλασμού είναι απογοητευτικά, λόγω ελλιπούς ενημέρωσης. Για αυτό το λόγο λοιπόν, θα ήθελα συνοπτικά να αναφέρω τα βήματα που πρέπει η νέα μητέρα να ακολουθήσει για επιτυχή μητρικό θηλασμό!

 

1. Ενημέρωση κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ενημέρωση για τα οφέλη του θηλασμού και βεβαίως την τεχνική του θηλασμού.
2. Φυσιολογικός τοκετός. Δεν είναι προϋπόθεση για επιτυχή μητρικό θηλασμό αλλά ενισχυτικός παράγοντας, σε σύγκριση με την καισαρική τομή.
3. Skin to skin. Η επαφή του μωρού με την μαμά δέρμα με δέρμα. Αμέσως μετά τον τοκετό το νεογέννητο αφήνεται στην μητέρα του και τοποθετείται στο στήθος.
4. Rooming in. Η συνεχής παραμονή του νεογέννητου στο δωμάτιο της μαμάς στο μαιευτήριο, μέρα και νύχτα. Το ζητάμε από το μαιευτήριο και το δηλώνουμε την ημέρα του τοκετού.
5. Βοήθεια για σωστή τοποθέτηση στο στήθος. Η νέα μητέρα πρέπει να εξοικειωθεί με τα 3 Π του θηλασμού: Πότε, πώς και για πόσο θα θηλάσει.

Κάθε πότε;

Όποτε θέλει το μωρό (απεριόριστος και ανεμπόδιστος θηλασμός)! Ξεχνάμε το τάισμα με το ρολόι. Τις πρώτες 1-2 ήμερες είναι πολύ βασικό να πάρει το μωρό το πρωτόγαλα (πύαρ). Το πύαρ είναι λίγο σε ποσότητα αλλά είναι πλούσιο σε αντισώματα που θωρακίζουν το ανυπεράσπιστο μικρό μωράκι μας. Επιπλέον είναι ο φυσικός τρόπος για να καθαρίσει το έντερο του μωρού από το μηκώνιο. Το μωρό χορταίνει με αυτό μιας και το στομάχι του τις πρώτες ημέρες γεμίζει με λίγα μόνο ml(10-15).

Εδώ πρέπει να επισημάνουμε πως βάζουμε το μωρό να θηλάσει με τα πρώτα σημάδια πείνας όταν είναι λίγο ανήσυχο και όχι όταν κλάψει. Το κλάμα είναι καθυστερημένη ένδειξη πείνας και συνήθως ένα μωρό που κλαίει δεν μπορεί να θηλάσει.

Πως;

Είναι πολύ βασικό να μας βοηθήσει κάποιος που κατέχει την γνώση και την εμπειρία, στην σωστή τοποθέτηση του μωρού στο στήθος. Η σωστή τοποθέτηση είναι μαμά και μωρό κοιλιά με κοιλιά .Δηλαδή το σώμα του μωρού να είναι στραμμένο προς το δικό μας και το κεφάλι του να στηρίζεται στον αγκώνα μας. Το πλησιάζουμε στο στήθος όταν ανοίξει το στόμα του πρέπει να πιάσει την θηλή και μεγάλο μέρος γύρω από αυτή (θηλαία άλως).

Για πόσο;

Οι τακτικές που πολλές φορές συστήνονται είναι 10 λεπτά σε κάθε μαστό ή μισή ώρα σύνολο. Αποδεικνύονται λάθος γιατί κάθε μωρό τρώει σύμφωνα με το δικό του ρυθμό και τις ανάγκες του. Μόλις χορτάσει αφήνει μόνο του το μαστό.

1. Ενημερώνουμε το προσωπικό του μαιευτηρίου ότι επιθυμούμε αποκλειστικό μητρικό θηλασμό και δεν δίνουμε καθόλου συμπλήρωμα ξένου γάλακτος, χαμομήλι, ζαχαρόνερο κλπ εκτός αν υπάρχει ιατρικός λόγος.
2. Ησυχία και ηρεμία. Στο δωμάτιο του μαιευτηρίου πρέπει να επικρατεί ηρεμία έτσι ώστε η νέα μητέρα και το νεογνό να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις. Καλό είναι το επισκεπτήριο να μένει στο εξωτερικό σαλόνι του μαιευτηρίου.
3. Υπομονή. Πρέπει να έχουμε υπ 'όψιν ότι το νεογέννητο προσπαθεί να προσαρμοστεί από την ενδομήτρια ζωή όπου τρεφόταν συνεχώς μέσω της κυκλοφορίας του αίματος από τον πλακούντα, στην εξωμήτρια ζωή με τη διακεκομμένη διατροφή με το θηλασμό. Άρα στην αρχή μπορεί να θηλάζει συχνά.
4. Ενημερωνόμαστε για την φυσιολογία του θηλασμού.
   α) Υπακούει στο νόμο προσφοράς – ζήτησης. δηλαδή όσο πιο συχνά θηλάζει ένα βρέφος, τόσο πιο πολύ γάλα θα παραχθεί
   β) Ο όγκος γάλακτος που παράγεται τα πρώτα 24 ώρα μετά τον τοκετό είναι κατά μέσο όρο 40ml το 1ο 24ωρο, 85ml to 2o, για να αυξηθεί σε 400 ml το 3ο 24ωρο.
5. Σωστή διατροφή. Ισορροπημένη δίαιτα με 500 kcal επιπλέον. Αποφεύγουμε καφέ, τσιγάρο και αλκοόλ.
6. Ξεκούραση. Ακολουθούμε το πρόγραμμα του μωρού για να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε!
7. Βοήθεια στο σπίτι. Σίγουρα χρειαζόμαστε βοήθεια στις δουλειές του σπιτιού γιατί η ενασχόληση με το μωρό είναι 24ωρη.
8. Κάποια εμπόδια ξεπερνιούνται.
   - Ο τραυματισμός των θηλών που γίνεται λόγω λανθασμένης τοποθέτησης του νεογνού στο μαστό, είναι συχνός και αναμενόμενος. Βοηθητικές είναι κάποιες κρέμες λανολίνης και οι πλαστικές θηλές.
   - Υπερφόρτωση μαστών συμβαίνει μετά το 2ο 24ωρο συχνά. Βοηθητικά είναι μασάζ με ζεστές κομπρέσες κ αμυγδαλέλαιο. Η χρήση θήλαστρου πρέπει να αποφεύγεται. Η κατάσταση αυτή υποχωρεί με την συνέχιση του θηλασμού.
   - Απώλεια βάρους του μωρού έως 10 τις εκατό ,είναι φυσιολογικό να γίνει τις πρώτες ημέρες. Το μωρό επανακτά το βάρος γέννησης 10-15 ημέρες μετά τον τοκετό.
9. Υπάρχουν κάποια βότανα που αυξάνουν την παραγωγή γάλακτος. Δοκιμάστε την τριγωνέλλα (fenugreek), το γαϊδουράγκαθο (milkthistle) και το τσάι θηλασμού. Και τα 3 πωλούνται στα φαρμακεία.
10. Υπάρχουν συγκεκριμένες και λίγες αντενδείξεις για θηλασμό.
    - Σε περίπτωση που η μητέρα λαμβάνει φάρμακα χημειοθεραπείας η ραδιενεργά ισότοπα ή είναι πάσχουσα από HIV ή είναι χρήστρια ναρκωτικών ουσιών, ή έχει ενεργό εξάνθημα έρπητα στον μαστό, ή το νεογνό έχει με σπάνιο μεταβολικό νόσημα όπως η γαλακτοζαιμία.
11. Υπάρχουν πιστοποιημένοι σύμβουλοι γαλουχίας. Στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.lllgreece.org βρίσκουμε τηλεφώνα επικοινωνίας.
12. Αποφεύγουμε να δίνουμε μπιμπερό η πιπίλα. Τουλάχιστον για τις πρώτες 40 ημέρες. Μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση θηλών στο νεογνό και να παρακωλύσουν την εδραίωση της γαλουχίας.
13. Επιμονή! Η επιμονή της μητέρας είναι πολύ καθοριστικός παράγοντας για επιτυχή θηλασμό.
14. Σωστή στάση θηλασμού. Καθόμαστε αναπαυτικά. Τα χέρια μας στηρίζονται στα μπράτσα πολυθρόνας ή σε ειδικό μαξιλάρι θηλασμού. Έχουμε κοντά μας νερό ή χυμό διότι η ωκυτοκίνη που παράγεται με τον θηλασμό μας προκαλεί το αίσθημα της δίψας.

 

Είναι πολύ σημαντικό να δώσουμε στο παιδί μας πολύτιμα συστατικά τα οποία θα το βοηθήσουν σε όλη την ζωή του τόσο σε επίπεδο υγείας όσο και στην ομαλή ανάπτυξή του. Ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός είναι δώρο ανεκτίμητης αξίας και πάνω απ’ όλα δικαίωμα κάθε βρέφους!

 

γράφει: Δώρα Π. Ευθυμίου (Μαιευτήρας - Χειρούργος Γυναικολόγος), www.defthimiou.gr,