Συμπεριφορά παιδιών στο σχολείο

Α: Αγαπητή αναγνώστρια ή αναγνώστη,
Είναι συγκινητικό το ενδιαφέρον σου για τον αδελφό σου. Πιθανότατα η συμπεριφορά του αδελφού σου να έχει να κάνει με την προσαρμογή του στην Α’ δημοτικού. Μην ξεχνάμε ότι η μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό είναι μια μεγάλη αλλαγή για τα παιδιά και το κάθε παιδί χρειάζεται το δικό του χρόνο για να εγκληματιστεί και να εξοικειωθεί με το καινούργιο περιβάλλον. Δώσε χρόνο στον αδελφό σου, αλλά εάν παρατηρήσεις ότι η συμπεριφορά αυτή συνεχίζεται και επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα, κινητοποίησε τους εκπαιδευτικούς του σχολείου, ώστε να λάβουν ειδική μέριμνα.

Απαντά: Αναστασία Γκοτσοπούλου, Σχολική Ψυχολόγος, M.Sc.

E: Καλημέρα, έχω μια κόρη, 7 χρ.στη Β’ δημοτικού. Ενώ είναι πολύ έξυπνη και ετοιμόλογη, ξέρει να υπερασπίζεται τον εαυτό της και αρκετά δυναμική, δυσκολεύτηκε πολύ να κάνει φιλίες πέρυσι, μέχρι το τέλος της χρονιάς δεν την ήξεραν οι συμμαθητές της γιατί εξαφανιζόταν και έβρισκε «καταφύγιο» σε παιδάκι της γειτονιάς από άλλη τάξη. Ήρθα σε επαφή με μερικές μαμάδες και με τη βοήθεια της δασκάλας γνώρισε κάποια παιδάκια και μπήκε στην παρέα της τάξης έχοντας δυο τρεις φίλους, κυρίως ένα κοριτσάκι με το οποίο δέθηκε πολύ, κάναμε και παρέα εκτός σχολείου. Φέτος τα δυο κοριτσάκια δέθηκαν περισσότερο, με αποτέλεσμα να αρχίσουν να «απαγορεύουν» η μία στην άλλη να παίξουν με άλλα παιδάκια με κλάματα απειλές και από τις δυο πλευρές. Η μαμά του άλλου κοριτσιού θορυβήθηκε και συμβούλεψε το παιδάκι της να απομακρυνθεί από την κόρη μου και να συναναστραφεί με άλλα παιδάκια, και αυτό η μικρή το είπε στην κόρη μου. Το πρόβλημα είναι ότι η κόρη μου άλλαξε μετά από το περιστατικό αυτό, σταμάτησε την καταπίεση, όμως άρχισε να κολλάει συναισθηματικά με τη φίλη περισσότερο και να "πέφτει", να χάνει τη δυναμικότητά της. Όμως η φίλη της όντως απομακρύνθηκε, κάνει παρέα πλέον με άλλα παιδιά, κυρίως με ένα κοριτσάκι πιο δυναμικό, που στην αρχή ενώ έπαιζαν και οι τρεις μαζί τώρα έχουν διώξει την κόρη μου. Θεμιτά όλα αυτά για το δημοτικό, όμως η κόρη μου αισθάνεται άσχημα, κλαίει και χτυπιέται, τριγυρίζει μόνη της στο προαύλιο περιμένοντας πότε η φίλη θα της δώσει σημασία, ακόμα και σε παιδότοπους όταν βρεθούμε όλοι μαζί με άλλους συμμαθητές έχει το νου της μόνο που είναι η φίλη της κλαίγοντας γοερά πως την αγνοεί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα κάποιες μαμάδες να χαρακτηρίζουν την κόρη μου γκρινιάρα κι ενοχλητική κι εγώ να μην ξέρω πώς να την βοηθήσω κι αν πρέπει, με δεδομένο ότι ήδη πέρυσι την βοήθησα να βρει παρέες και δεν ξέρω αν είναι σωστό να ανακατευτώ άλλο στρέφοντας την προσοχή της σε άλλο παιδάκι. Όμως είναι εξουθενωτικό να βλέπω το παιδί μου να υποφέρει έτσι. Τι πρέπει να κάνω ? Ευχαριστώ !

A: Αγαπητή αναγνώστρια,

Σαν γενική αρχή, καλό είναι να αφήνουμε τα παιδιά να λύνουν μόνα τους τις διαφορές με τους φίλους τους. Εμείς τα ακούμε, τα στηρίζουμε και τα δυναμώνουμε ψυχικά να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες των ανθρώπινων σχέσεων, μέσω της συζήτησης και της εξήγησης. Δείχνουμε εμπιστοσύνη στο παιδί, ότι μπορεί να τα καταφέρει καλά στις κοινωνικές του σχέσεις και δεν του μεταδίδουμε το άγχος και την ανησυχία μας. Δεν εμμένουμε σε τέτοια γεγονότα, ώστε να τα ξεπεράσει γρήγορα και το παιδί. Η δική μας σιγουριά, σταθερότητα και ηρεμία είναι αυτή που θα βοηθήσει το παιδί να στηριχθεί στις δυνάμεις του.

Απαντά: Αναστασία Γκοτσοπούλου, Σχολική Ψυχολόγος, M.Sc.

E: ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΑΣ. Ο ΓΙΟΣ ΜΟΥ ΜΙΛΑΕΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ, ΚΟΡΟΙΔΕΥΕΙ ΤΑ ΑΛΛΑ ΠΑΙΔΙΑ, ΚΑΙ Η ΚΥΡΙΑ ΤΟΝ ΣΚΟΥΝΤΑΕΙ ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙ.

ΕΙΝΑΙ ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ. ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΒΕΒΑΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΖΩΗΡΟ ΤΜΗΜΑ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ. ΣΤΑ ΤΕΣΤ ΓΡΑΦΕΙ ΑΠΟ 8-10, Η ΔΑΣΚΑΛΑ ΤΟΥ ΒΑΖΕΙ Β ΣΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΟΥ. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΝ ΒΟΗΘΗΣΩ. ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΔΕΠ, ΔΥΣΛΕΞΙΑ Κ.Τ.Λ. ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΕΝΑ ΖΩΗΡΟ ΠΑΙΔΙ. ΟΠΟΥ ΚΑΥΓΑΣ ΕΙΝΑΙ ΜΠΛΕΓΜΕΝΟΣ Ο ΔΙΚΟΣΜΟΥ. ΣΚΕΦΤΟΜΑΣΤΕ ΝΑ ΤΟΥ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΧΑΜΗΛΟ, ΖΩΗΡΟ ΤΜΗΜΑ Κ.ΤΛ.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ

A: Αγαπητή αναγνώστρια,
Πολλά παιδιά δυσκολεύονται να ακολουθήσουν τους κανόνες τις τάξεις και μιλούν για παράδειγμα μέσα στην τάξη. Η αλλαγή σχολείου μπορεί να είναι μια λύση προσωρινή, γιατί μπορεί μετά από κάποιο διάστημα και στο νέο σχολικό περιβάλλον να εμφανίσει την ίδια συμπεριφορά. Θα σας πρότεινα να ξεκινήσετε την προσπάθεια να βάζετε όρια στο παιδί όσο βρίσκεται μαζί σας στο σπίτι. Εάν αυτό το κάνετε και το παιδί σας υπακούει αλλά μόνο στο χώρο του σχολείου είναι εκτός ορίων, καλό είναι να συνεργαστείτε οπωσδήποτε με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου. Εάν παρόλ’αυτά τα πράγματα δεν βελτιώνονται, μπορείτε να ζητήσετε μια διάγνωση από κλινικό ψυχολόγο, ο οποίος θα διερευνήσει τη συναισθηματική του κατάσταση και τις αιτίες αυτής της συμπεριφοράς.

Απαντά: Αναστασία Γκοτσοπούλου, Σχολική Ψυχολόγος, M.Sc.

E: Καλημέρα σας και συγχαρητήρια για την ανακούφιση που προσφέρετε σε εμάς τις μαμάδες με την δική σας βοήθεια σε ότι αφορά τα παιδάκια μας.Ο γιος μου είναι 8 χρονών και πηγαίνει στην τρίτη δημοτικού. Είναι ένα έξυπνο παιδί και καλός μαθητής, συμπαθής στους συμμαθητές του. Όμως από την πρώτη δημοτικού δεν ήθελε με τίποτα να παίξει ποδόσφαιρο με τα άλλα αγόρια της τάξης του επειδή δεν του αρέσει και έπαιζε μαζί με τα κορίτσια άλλα παιχνίδια όπως μήλα, κυνηγητό και κρυφτό στα διαλείμματα. Όλα καλά μέχρι λίγο πριν τα Χριστούγεννα που τα κορίτσια άρχισαν να παίζουν πιο κοριτσίστικα παιχνίδια και το παιδί μου δεν ήθελε να είναι μαζί τους. Τα αγόρια όλα μα όλα σε κάθε διάλειμμα παίζουν μπάλα με αποτέλεσμα ο μικρός να είναι εδώ και δύο μήνες σχεδόν μόνος του σε κάθε διάλειμμα και να μην μιλάει σε κανέναν αλλά ούτε και του μιλάνε. Όλο αυτό του έχει δημιουργήσει μεγάλο άγχος και στεναχωριέται πολύ και βγαίνει και στα μαθήματά του που έχει γίνει πιο ασυνεπής . Του είπαμε να προσπαθήσει να πλησιάσει εκείνος τα αγοράκια τα άλλα και να βρει κάτι να συζητήσουν ή να τον αφήσουν και αυτόν να παίξει μπάλα και ας μην τα καταφέρει. Δεν μπορώ να το σκέφτομαι ότι κάθεται μοναχούλι του και να βλέπει τα άλλα παιδιά να γελάνε και να περνάνε καλά. Μέχρι την Β' τάξη είχε τον κολλητό του που όμως άλλαξε σχολείο και δεν μπόρεσε να συνδεθεί με κανένα άλλο αγοράκι. Δεν ξέρω πως να το βοηθήσουμε να περνάει καλύτερα στο σχολείο αφού εκεί είναι το πρόβλημα. Όταν είμαστε έξω και βρίσκει άλλα παιδιά στην παιδική χαρά ή σε κάποιο παιδότοπο κάνει αμέσως επικοινωνία με τα άλλα παιδιά και παίζει πολύ καλά.

A: Είναι κατανοητή η ανησυχία σας. Παρόλ’αυτά υπάρχουν πολλά αγόρια που δεν βρίσκουν ενδιαφέρον στο ποδόσφαιρο, είτε γιατί το θεωρούν σκληρό άθλημα είτε γιατί δεν νιώθουν ότι τα καταφέρνουν καλά. Μήπως τον ευχαριστεί περισσότερο το μπάσκετ ή το βόλεϊ κ.α. Διερευνήστε το. Πείτε του ότι ο καθένας έχει τις προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντά του και αυτό είναι σεβαστό. Αλλά πολλές φορές, κάνουμε και κάποιες υποχωρήσεις για χάρη της ομάδας και δεχόμαστε τη διαφορετικότητα των συμμαθητών μας και προσπαθούμε να συμμετέχουμε στα ενδιαφέροντά τους, γιατί δεν μπορεί πάντα να γίνεται αυτό που θέλουμε εμείς. Είναι πολύ σημαντικό να απευθυνθείτε στη δασκάλα του σχολείου, ώστε να κάνει και εκείνη τις απαραίτητες κινήσεις . Για παράδειγμα μπορεί να ορίσει μια μέρα που θα παίζουν τα παιδιά μπάσκετ, μια μέρα που θα παίζουν ποδόσφαιρο, κρυφτό, κυνηγητό κ.ο.κ. Με τον τρόπο αυτό, θα αρχίσει να εντάσσεται στην ομάδα των αγοριών παίζοντας αρχικά τα παιχνίδια που του αρέσουν.

Απαντά: Αναστασία Γκοτσοπούλου, Σχολική Ψυχολόγος, M.Sc.

E: Καλημέρα σας,
Θα ήθελα να σας ρωτήσω κάτι που απασχολεί τη μητέρα του παιδιού αλλά και εμένα προσωπικά που είμαι θεία του.

Το παιδί είναι ένα αγόρι 5 χρονών και του χρόνου πηγαίνει στο δημοτικό. Μέχρι πριν ένα χρόνο ήταν ένα παιδί που μπορούσε να χτυπήσει κάποιο άλλο παιδί είτε επειδή του έλεγαν κάτι και δεν του άρεσε ή επειδή το άλλο παιδί ήταν πιο μικρό κλπ. Αυτό άλλαξε όμως με τον διάλογο που είχαμε μαζί του και δεν χτυπάει πια παιδιά. Επίσης, είναι ένα ζωηρό παιδί αλλά και μοναχικό. Όταν έρχεται στο σπίτι δεν έχει φίλους να παίξει (μένουμε σε χωριό με λίγους κατοίκους) ή όταν πάει σε κάποιο γειτονικό σπίτι τον διώχνουν μετά από λίγο “γιατί χτυπάει άλλα παιδιά” (ενώ δεν ήταν μπροστά για να δουν ποιος άρχισε τον τσακωμό και τον φταίνε γιατί είναι ζωηρό παιδί).

Όταν το παιδί είναι στην προδημοτική και τον ρωτάγαμε στην αρχή πώς πέρασε στο σχολείο, αυτό μας απαντούσε καλά αλλά ο Γιώργος ή ο Κώστας κλπ. με έδειρε/χτύπησε/κλώτσησε κλπ. Η μητέρα του ως φυσικό, το είπε στη δασκάλα του και ζήτησε περισσότερη προσοχή, αλλά δυστυχώς το παιδί μας έλεγε το ίδιο και πολλές φορές είχε μώλωπες στο πόδι ή το χέρι, ή είχε γρατσουνιές (κι ακόμα έχει).
Μερικές φορές μου λέει ότι στο σχολείο ένα συγκεκριμένο παιδί (ένα παιδί που τον χτυπάει συνεχώς αλλά δεν μπορούν χώρια) τον τραβούσε από τα μαλλιά και τον κλώτσαγε, ή τον σπρώχνει. Πολλές φορές του έχω πει πως όταν γίνεται κάτι τέτοιο να λες ότι δεν σου αρέσει και να αρχίζεις να φωνάζεις δυνατά για να σε ακούσει η δασκάλα σου και να τον τιμωρήσει. Μερικές φορές όμως όταν τον ρωτάω αν φώναξε μου λέει όχι. Γιατί; Έτσι. Λίγες φορές μου έχει πει ότι το είπε στη δασκάλα και τον έβαλε τιμωρία. Ή ακόμη, όταν βλέπουμε κάποια γρατσουνιά πάνω του, τον ρωτάμε τι έπαθε και μας λέει δε θυμάμαι.

Τους τελευταίους 2-3 μήνες, όταν ρωτάμε το παιδί πώς πέρασε στο σχολείο ή τι έμαθαν σήμερα, μας λέει “δε θυμάμαι”, πράγμα που μας ανησυχεί ότι ίσως κάποιο άλλο παιδί το χτυπάει και δεν μας το λέει (αφού δεν είδε διαφορά στο σχολείο - πιστεύω).
Δύο εβδομάδες πριν περίπου όταν ήμασταν στο σπίτι εγώ, η γιαγιά του και ο παππούς του, το παιδί πήγε σε ένα γειτονικό σπίτι να παίξει μαζί με κάποια άλλα παιδιά. Ήρθε σπίτι σιωπηλά και τον άκουσα να κλαίει στο δωμάτιό του. Πήγα και τον αγκάλιασα και τον ρώτησα τι έγινε και δεν απαντούσε. Τον ηρέμησα λίγο και τον ξαναρώτησα. Μου είπε “Παίζαμε με τον Αλέξανδρο και εκείνος άρχισε να με χτυπάει στο κεφάλι, θύμωσα και τον χτύπησα κι εγώ. Ήρθε μια κοπέλα και μου είπε να φύγω από το σπίτι τους και με έφταιξαν εμένα ότι εγώ άρχισα..” Το παιδί άρχισε να κλαίει πολύ πάλι. Τον ρώτησα εάν τους είπε τι έγινε και μου είπε όχι. Του είπα πως αφού δεν εξήγησες το τι έγινε και δεν ήταν μπροστά πώς θα ξέρουν το τι έγινε; Έπρεπε να τους το πεις πως δεν ήσουν εσύ που άρχισες και να τους εξηγήσεις το τι έγινε. Αυτός μου απάντησε “δεν ήθελα να τους το πω και να τους στεναχωρήσω και να κάνω τον Αλέξανδρο να κλαίει”. Του λέω ναι αλλά στεναχωριέσαι εσύ και οι άλλοι νομίζουν πως εσύ φταις και δεν ξέρουν την αλήθεια για το τι έγινε. Αν δεν θυμώσουν του Αλέξανδρου πώς θα καταλάβει ότι αυτό που έκανε ήταν λάθος; Όταν γίνεται κάτι και μας φταίνε χωρίς να φταίμε, το λέμε. και μου λέει εντάξει θεία. Έτσι θα κάνω την επόμενη φορά.

Μια μέρα, καθώς καθόμασταν ήσυχα στο σαλόνι εγώ και το παιδί μου λέει “Θεία, ο Μάριος μια μέρα που ήθελα να παίξω μαζί του και με τους φίλους του δεν με ήθελε και με έδερνε χωρίς να του κάνω τίποτα. Γιατί το έκανε αυτό; Εγώ ήθελα απλά να παίξω μαζί τους”. Με έπιασε ένα σφίξιμο στο στήθος, πάγωσα, δεν ήξερα τι να απαντήσω... Του έκανα μερικές ερωτήσεις όπως εάν προηγήθηκε κάτι ή εάν ήρθαν σε αντιπαράθεση με οτιδήποτε και τονίζοντας πάντα πως αυτό που έκανε ο τάδε δεν ήταν καθόλου σωστό. Η απάντησή του ήταν αρνητική. Ρώτησα το παιδί “Θες να πάρουμε τηλέφωνο τη μαμά να της το πούμε να του θυμώσει;” και μου είπε ναι. Το ίδιο και με τον πατέρα του παιδιού. Πήραμε τηλέφωνο και τους 2 και τους το είπε το παιδί. Το ίδιο, πάγωσαν, δεν ήξεραν τι να πουν. Το μόνο που είπαν ήταν εντάξει αγάπη μου, θα του θυμώσω.

Πριν λίγες μέρες πάλι, καθώς έπαιζε με ένα κορίτσι στο δωμάτιό του, ήρθαν στο σαλόνι σπρώχνοντας το ένα το άλλο. Υπολόγισα ότι κάπου διαφώνησαν και τσακώνονταν. Αγκάλιασα το κορίτσι (αυθόρμητα) και ρώτησα τι έγινε. Ο αδελφότεχνος μου, μου είπε πως του τσίμπαγε τα μάγουλα. Του είπα, μήπως το έκανε καταλάθος; Μου είπε ΟΧΙ! Το έκανε συνέχεια! πόνεσα! Κι έφυγε, πήγε στο δωμάτιο του και έκλεγε. Πήγα να τον δω μαζί με το κορίτσι κ του είπα πως θα φύγει το κορίτσι να πάει σπίτι του. Όταν θα έφευγε το κορίτσι και πήγε στη μητέρα του, πήγα ξανά στο δωμάτιο του και ήρθε και μου είπε “Με τσίμπησε στα μάγουλα! Πόνεσα! Δεν μου αρέσει όταν το κάνουν αυτό οι φίλοι μου! Γιατί το κάνουν;”. “Δεν ξέρω” του είπα. “Ίσως δεν το ήθελε”. Μετά από λίγο ξαναείπε ότι τον τσιμπούσε πάρα πολύ δυνατά στα μάγουλα. Πήγε και κάθισε στη μητέρα του. Μου είπε και μου έδειξε η αδελφή μου πως είχε γρατσουνιές στο πλάι του προσώπου του. Σήμερα, ανακαλύψαμε πως είχε μια κομμένη τούφα στα μαλλιά. Τον ρώτησε η μητέρα του πώς το έπαθε και απάντησε πως του το έκανε το κορίτσι.

Δεν ξέρουμε τι να κάνουμε και πώς να αντιμετωπίσουμε το όλο θέμα. Φοβόμαστε ότι θα έρθει σε σημείο να μην μας λέει τίποτα πια. Όλο ρωτάει γιατί και δεν ξέρουμε τι να πούμε.. “είναι κακός, είναι άτακτος και το κάνει..;” Έχει γίνει συχνό φαινόμενο πια και ανησυχούμε πολύ. Αν και το παιδί είναι ζωηρό, αντιμετωπίζει βία από τους φίλους του. Επίσης, δεν ξέρω γιατί τις περισσότερες φορές μιλάει σε μένα παρά στη μητέρα του. Ακόμη, δεν ξέρουμε γιατί όλοι τον φταίνε χωρίς να φταίει. Σας παρακαλώ συμβουλέψτε μας!

Ευχαριστούμε για τον χρόνο σας.

A: Αγαπητή αναγνώστρια,

Είναι καλό να διερευνήσετε την κατάσταση. Πώς ξεκινούν όλα αυτά τα περιστατικά; Τι ακριβώς γίνεται; Πολλές φορές, τα παιδιά που δέχονται «βία», μπορεί να το έχουν προκαλέσει με τα λόγια ή τη συμπεριφορά τους. Μήπως δηλαδή συνεχίζει να ενοχλεί πρώτος τα παιδιά; Ή μήπως εκλαμβάνει την παραμικρή παρατήρηση και σχόλιο από τους φίλους του ως προσβολή; Μήπως δηλαδή θίγεται εύκολα και τα «παίρνει» όλα προσωπικά με αποτέλεσμα να θυμώνει και να επιτίθεται στους άλλους;

Είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να καταλάβετε τι συμβαίνει, χωρίς να έχετε αυστηρό ή τιμωρητικό ύφος. Πείτε του ότι για όλα τα προβλήματα υπάρχει λύση και ότι εσείς είστε εκεί για να τον ακούσετε και να τον βοηθήσετε. Αν οι εντάσεις συνεχίζονται καλό είναι να επισκεφθείτε από κοντά, έναν ειδικό (ψυχολόγο ή παιδοψυχίατρο), ο οποίος θα σας συμβουλεύσει ανάλογα.

Απαντά: Αναστασία Γκοτσοπούλου Σχολική Ψυχολόγος, M.Sc.

E: Γεια σας,

Έχω ένα κοριτσάκι 6,5 ετών πάει πρώτη δημοτικού. Κάνει πολύ παρέα με μια συμμαθήτρια της με την οποία έχουν μεγάλη κόντρα και ζήλια. Η φίλη της κόρης μου κάνει συνεχώς παράπονα στους γονείς της ότι την σπρώχνει της ρίχνει το φαγητό την κλωτσάει και γενικά ότι για όλες τις φορές που μαλώνουν πάντα το ξεκινάει πρώτα η δικιά μου. Από την αρχή της χρονιάς βλέπω τη μαμά της να κάνει παράπονα στη δασκάλα ότι πολλά παιδιά φέρονται ακριβώς το ίδιο στην κόρη της και εδώ και ένα μήνα ήρθε και η σειρά μας.

Έχω μιλήσει με τους γονείς και με τη δασκάλα 5-6 φορές τον τελευταίο μήνα και τελικά αποδείχθηκε με συγκεκριμένο γεγονός μπροστά σε δασκάλα τους γονείς της και σε εμένα οτι το κοριτσάκι λέει ψέματα κάτι που δεν παραδεχόταν η μητέρα της, και κάθε φορά που έπιανε έναν γονιό το κοριτσάκι χαμογελούσε και παρατήρησα ότι δεν έδειχνε καθόλου προβληματισμένο. Οι γονείς κάνουν καθημερινά παράπονα για διάφορα θέματα είτε αφορά το δικό μου παιδί η κάποιο άλλο. Εγώ πως πρέπει να διαχειριστώ τους γονείς? Δεν παραδέχονται ότι λέει ψέματα και ότι θέλει να έχει την προσοχή τους κάθε στιγμή. Έχω κουραστεί να τους αντιμετωπίζω καθημερινά θα ήθελα να μου προτείνετε κάτι για να μην με ξανά ενοχλήσουν. Έχω απαγορέψει στη μικρή να κάνει παρέα μαζί της αλλά δεν με ακούει. Τι μπορώ να κάνω?

Σας ευχαριστώ!

A: Αγαπητή αναγνώστρια,
Η γνώμη μου είναι ότι δεν έχει νόημα να προσπαθείτε να «συνετίσετε» τους συγκεκριμένους γονείς. Δεν μπορείτε να τους διορθώσετε. Προφανώς οι ίδιοι δυσκολεύονται να αποδεχτούν και να διαχειριστούν γεγονότα και καταστάσεις. Οι ίδιοι χρειάζονται βοήθεια. Οπότε προσπαθείτε να μην εμπλέκεστε στο πρόβλημά τους, όπως δεν εμπλέκεστε και στις τυχόν διαφωνίες/τσακωμούς μεταξύ των κοριτσιών, καθώς τα παιδιά πρέπει να μάθουν να λύνουν μόνα τους τις διαφορές τους. Δε χρειάζεται να δίνετε ιδιαίτερη σημασία στα λόγια τους. Τους ακούτε, χωρίς να εκνευρίζεσθε και τους καθησυχάζετε..

Απαντά: Αναστασία Γκοτσοπούλου Σχολική Ψυχολόγος, M.Sc.

E: Γεια σας έχω ένα κοριτσάκι 5 χρονών το οποίο είναι πολύ ντροπαλό και σε συζήτηση που είχα με την δασκάλα της μου ανάφερε ότι δεν συμμετέχει καθόλου στην τάξη, διαβάζουνε ένα παραμύθι και δεν θυμάται τίποτα για να απαντήσει στις ερωτήσεις, ούτε και στο μάθημα που κάνουνε. Πώς μπορώ να το βοηθήσω?

Α: Αγαπητή αναγνώστρια,
Πολλοί παράγοντες μπορεί να ευθύνονται για αυτή τη συμπεριφορά. Μπορεί να αγχώνεται να μιλήσει μπροστά σε όλα τα παιδιά, μήπως και δεν απαντήσει σωστά, οπότε προσπαθούμε να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθησή της και να της μειώσουμε το φόβο αποτυχίας και λάθους. Μπορεί να μην θυμάται τίποτα, επειδή δεν καταφέρνει να συγκεντρώσει την προσοχή της για πολλή ώρα σε μια δραστηριότητα λόγω διάσπασης προσοχής ή να μην μπορεί να δώσει σημασία σε αυτά που γίνονται μέσα στην τάξη γιατί κάτι άλλο την απασχολεί (συναισθηματικής, οικογενειακής φύσης), οπότε σε αυτές τις περιπτώσεις καλό είναι να γίνει μια διάγνωση από κάποιο κλινικό ψυχολόγο ή παιδοψυχίατρο.

Απαντά: Αναστασία Γκοτσοπούλου Σχολική Ψυχολόγος, M.Sc.

Καλημέρα, είμαι 38 και θα ήθελα την γνώμη σας σε σχέση με την 6 ετών κόρη μου .
Φέτος κληρώθηκε σε πειραματικό δημοτικό στην Α΄ τάξη σε άλλη γειτονιά με αποτέλεσμα να αλλάξει σχολείο. Δεν είναι χαρούμενη που άλλαξε και έχασε τις φίλες και γενικώς είναι κακόκεφη και χθές συγκεκριμένα έκλαιγε. Και εγώ επίσης έχω αμφιβολίες αν τελικά αξίζει τον κόπο να πηγαίνει σε μακρινό σχολείο μόνο και μόνο επειδή είναι πειραματικό και δεν ξέρω τελικά τι το διαφορετικό κάνουν εκεί σε σχέση με το σχολείο της γειτονιάς. Βρίσκομαι σε ένα τρομερό δίλημμα να την αφήσω ή να την πάρω από εκεί. Επίσης η μικρή θα συνηθίσει; ή θα είναι είναι κακόκεφη όλη την χρονιά.

Ευχαριστώ πολύ

Α: Αγαπητή μητέρα,
λέτε ότι είναι στην α΄δημοτικού , άρα να υποθέσω ότι χάνει τις φίλες της από το νηπιαγωγείο?

Σίγουρα μια αλλαγή είναι δύσκολη για το παιδί, ωστόσο την απόφαση θα την πάρετε εσείς και σημασία έχει πώς εσείς νιώθετε για αυτήν την αλλαγή.

Είστε βέβαιη ότι επιλέγετε το πειραματικό ? Αν πιστεύετε ότι για την εκπαίδευση του παιδιού σας εκεί θα είναι καλύτερα, να είστε βέβαιη ότι θα συνηθίσει τις πρώτες κιόλας ημέρες. Σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά δένονται εύκολα και γρήγορα με τους συνομιλήκους τους.

Το θέμα νομίζω είναι ότι και εσείς δυσκολεύεστε στις αλλαγές. Η δική σας σιγουριά θα την βοηθήσει.!

Απαντά: Ελένη Κουλούτζου, Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος

Καλησπερα,

Με λενε Δημητρα κιεχω ενα γιο 6 ετων και μια νεογεννητη κορουλα.

Το θεμα ειναι ο γιος μου. Δεχτηκα τηλεφωνημα απο τη δασκαλα του η οποια μου ειπε οτι ο μικρος εδω κι ενα μηνα ειχε αλλαγη συμπεριφορας στα διαλειμματα. (δεν ειχα γεννησει ακομα αλλα ειχα δυσκολη εγκυμοσυνη και ειχα σταματησει να κανω αυτα που καναμε πριν). Μου ειπε λοιπον οτι ενω μεσα στην ταξη ειναι πολυ ησυχος κ συγκεντρωμενος και απο τους πρωτους μαθητες στα διαλειμματα απλωνει τα χερια του παντα πανω στο παιχνιδι και καποια παιδια ενοχληθηκαν σε σημειο που κανανε παραπονα καποιοι γονεις.

Συνενοηθηκαμε λοιπον με την δασκαλα του να τον παρατηρησει και μου ειπε οτι δεν το κανει επιτηδες αλλα παθιαζεται στο παιχνιδι και θελει να ειναι πρωτος και αρχηγος.Θα ηθελα να μου δωσετε καποιες συμβουλες πώς μπορω να του περασω να μην απλωνει τα χερια του και να του εξηγησω πως το να εισαι πρωτος δε σημαινει οτι ενοχλεις ή πονας τους αλλους.

Ευχαριστω και περιμενω την απαντηση σας συντομα!

Α: Αγαπητή μητέρα ,

Φαίνεται ότι ο μικρός δεν δέχεται τα όρια της ομάδας των συνομιλήκων και θέλει να ηγείται.
Συνήθως αυτά στην παρέα τα βρίσκουν εύκολα τα παιδιά μεταξύ τους αν δεν μεσολαβούν και δυσκολεύουν τα πράγματα οι μεγάλοι παίζοντας τους δικαστές – εκτός βέβαια αν ξεφεύγουν στα άκρα και βιαιοπραγούν τα παιδιά οπότε και η απομάκρυνση του ενός από το άλλο είναι απαραίτητη.
Ως γονιός ωστόσο οφείλεται να του μάθετε να δέχεται τα δικά σας όρια για να τον διευκολύνετε να μπορεί να δεχθεί και τα όρια των άλλων.
Μην τον έχετε αρχηγό στο σπίτι, μην υποκύπτετε στα καπρίτσια του για να μην το ζητάει και από αλλού.

Απαντά: Ελένη Κουλούτζου, Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος

Καλημέρα σας. Έχω 2 αγόρια ηλικίας 6,5 και 10. Ο μεγάλος μου γιός πηγαίνει στην πέμπτη τάξη δημοτικού και απο την τετάρτη τάξη έχει τρομερό άγχος για το σχολείο}, όταν θα τον ρωτήσει κάτι η δασκάλα του θα κομπλάρει και θα απαντήσει με δυσκολία ενώ έχει διαβάσει και ξέρει τις απαντήσεις. Επίσης έχει αρχίσει να φοβάται και εμάς τους γονείς του με αποτέλεσμα να μας κρύβει κάποιο διαγώνισμα που δεν πήγε καλά και να μας λέει ψέματα για το σχολείο ή για κάτι που έκανε γιατί φοβάται μην τον μαλώσουμε. Του έχουμε εξηγήσει πολλές φορές οτι, ότι πρόβλημα έχει πρέπει να το συζητάει μαζί μας, οτι εγώ σαν μαμά του είμαι και φίλη του και μπορεί να μου πεί ότι θέλει και θα μείνει μεταξύ μας. Τί μπορώ να κάνω για να τον ηρεμίσω και να μπορέσει να μου ξαν' ανοιχτεί;

A: Aγαπητή μητέρα,

Από όσα γράφετε είναι φανερό ότι το παιδί σας φοβάται την κριτική και πιθανά την απόρριψη.

Αυτός ο φόβος κάπου έχει την αρχή του, μήπως τον κριτικάρετε έντονα στην οικογένεια;

Μήπως είστε πολύ απαιτητικοί μαζί του;

Μήπως κάποιος από τους γονείς είναι και ο ίδιος αγχώδης στην κριτική των άλλων ή μήπως κάποιος είναι τελειοθήρας;

Δυστυχώς τα στοιχεία που μας δίνετε δεν είναι αρκετά για να απαντήσω με σιγουριά στην ερώτησή σας τι να κάνετε αλλά μόνο με ερωτήσεις που οφείλετε να θέσετε στους εαυτούς σας.

Αν θέλετε μπορείτε να ξαναεπικοινωνήσετε.

Απαντά: Ελένη Κουλούτζου, Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος

Οταν διαβαζει αναγνωση η απαντα καποια ερωτηση. Της ειπα να μιλα πιο δυνατα αλλα αυτο δεν αλλαζει. Συμβαινει απο την πρωτη δημοτικου. Προσφατα στα αγγλικα επρεπε να διαβασουν κατι και δεν το ηξερε πολυ καλα και διαβαζε τοσο σιγα και αργα που οι φιλες της την ρωτουσαν γιατι διαβαζει τοσο σιγα και ενιωθε πολυ ασχημα. Ειναι καλη μαθητρια και γραφει πολυ καλα στα διαγωνισματα. ΠΩΣ να την βοηθησω;

A: Αγαπητή μητέρα,

Η φωνή μας είναι ένα από τα μέσα που διαθέτει ο άνθρωπος για να εμφανίζεται στους άλλους.
Μια σιγανή, άτονη φωνή μας λέει ίσως ότι κάποιος δεν θέλει να τον προσέχουν, να μπαίνει στο κέντρο της προσοχής.
Μιλά για μια ίσως χαμηλή αυτοεκτίμηση και ότι δυσκολεύεται να εκτίθεται ενώπιον των άλλων, πιθανά να ανησυχεί ότι οι άλλοι την κρίνουν.
Δεν υπάρχουν όμως συνταγές για να το αλλάξει η μικρή .
Χρειάζεται να κατανοήσετε γιατί ανησυχεί τόσο για την κριτική των άλλων;
Μήπως την κρίνετε εσείς και για αυτό είναι πολύ ευαίσθητη;
Αν δεν απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα δεν μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας.

Απαντά: Ελένη Κουλούτζου, Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος

Καλημέρα, είμαι μητέρα ενός αγοριού περίπου 6 ετών που πάει νηπιαγωγείο. Στο νηπιαγωγείο μπαίνει πολύ συχνά τιμωρία οπότε αποφασίσαμε να πάρουμε την γνώμη παιδοψυχίατρου για την συμπεριφορά του. Μας είπε ότι θα πρέπει πρώτα να δει τους γονείς και μετά το παιδάκι. Πήγαμε λοιπόν με τον σύζυγό μου και απαντήσαμε σε ερωτήσεις για το παιδί. Για 70 λεπτά περίπου. Μετά από 2 μέρες πήγαμε με το παιδάκι το οποίο κάθισε στο ιατρείο για 1 ώρα συζητώντας και κάνοντας παιχνίδια τύπου παζλ κτλ, ενώ εμείς περιμέναμε έξω. Στο τέλος μας μίλησε για 10 λεπτά και μας είπε ότι δεν διαπιστώνει κάτι πέρα από ζήλεια για τον αδερφό του και ένα άγχος για το Νηπιαγωγείο στο οποίο μπαίνει συχνά τιμωρία.

Επίσης για να μας πει τα συμπεράσματα ήθελε να μιλήσει με τις δασκάλες του, πράγμα το οποίο έκανε (το διαπίστωσα μιλώντας με τις δασκάλες).
Πόσες συνεδρίες χρειάζονται περίπου για να πάρουμε μία διάγνωση γιατί έχουμε δαπανήσει ένα σεβαστό ποσό στις 2 συνεδρίες χωρίς να έχουμε κάποια συμπεράσματα.

Σας Ευχαριστώ πολύ

Α: Αγαπητή μητέρα,

Από όσα λέτε, τα βασικά σας τα έχει πει ήδη. Δεν φαίνεται να υπάρχει αγωνία για μια δυσοίωνη διάγνωση. Ωστόσο αυτά τα πράγματα χρειάζονται τον χρόνο τους .

Δηλ. αν το αντιλαμβάνομαι σωστά ο παιδοψυχίατρος θέλει να συλλεξει όλες τις πληροφορίες που θα του δώσουν μια πλήρη εικόνα προκειμένου να σας ανακοινώσει τα συμπεράσματά του αλλά το πιο σημαντικό που φαίνεται ότι δεν έχει γίνει ακόμη είναι η συμβουλευτική προς τους γονείς για να μπορέσετε να βοηθήσετε το παιδί σας αλλάζοντας κάποια πράγματα που προφανώς χρειάζεται. Σε αυτό το στάδιο συχνά δεν αρκεί μια συνεδρία συμβουλευτικής αλλά χρειάζεται κάποια παρακολούθηση της προόδου σας στις αλλαγές που χρειάζονται. Αυτό ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να είναι μια εβδομαδιαίως ή ανά 15θήμερο ή και ανά μήνα.

Τέλος , κατανοώ πλήρως τις οικονομικές δυσκολίες αλλά ας σκεφθείτε το όφελος και την ποιοτική αλλαγή στην ζωή του παιδιού και της οικογένειας, εξάλλου μια τέτοια διαδικασία είναι πρόληψη πιθανών δυσκολότερων καταστάσεων στο μέλλον.

Απαντά: Ελένη Κουλούτζου, Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος

Καλησπέρα,

Είμαι μητέρα 2 αγοριών 5,5 και 3,5 χρονών αντίστοιχα.
Ο μεγαλύτερος ζηλεύει τον μικρότερο αδελφό του αλλά υπάρχει μία σταθερή βελτίωση στην μεταξύ τους επικοινωνία και συγκεκριμένα όσο περνάει ο καιρός παίζουν όλο και περισσότερο και όλο και καλύτερα.
Στο σχολείο όμως (Νηπιαγωγείο) ο μεγάλος είναι συνέχεια τιμωρία επειδή χτυπάει παιδάκια όπως μας είπαν οι δασκάλες. Στην τάξη του έχει 23 παιδάκια (18 προνήπια και 5 νήπια). Στον παιδικό σταθμό που πήγαινε συνήθως ήταν αυτός που έτρωγε ξύλο από τα 2 "ζωηρά" παιδάκια. Η ίδια η Δασκάλα μας είπε ότι τον βάζει και τρώει μόνος του, συνεπώς άρχισα να συζητάω με το παιδί και μου είπε τα εξής:

1. ό,τι και άλλα παιδάκια μπαίνουν τιμωρία αλλά πιο πολύ αυτός επειδή δεν κλαίει όταν τον χτυπάνε ενώ τα άλλα κλαίνε και όταν τον ρώτησα γιατί δεν κάνει το ίδιο με τα άλλα παιδάκια, μου είπε ότι είναι "παλικάρι".

2. Στην πρόβα της 28ης δεν έκανε πρόβα γιατί ήταν τιμωρία και την ίδια μέρα άλλες 3 τιμωρίες. Την προηγούμενη είχε πάρει μπράβο στο ποίημά του.

3. Στις δραστηριότητες της "παρεούλας" δηλαδή ασκήσεις με ΗΥ μου είπε ότι δεν συμμετέχει γιατί λέει δεν συμμετέχουν τα ζωηρά παιδιά.

4. Μία φορά η τιμωρία του ήταν να μείνει στην τάξη μόνος (με ανοιχτή πόρτα) ενώ τα υπόλοιπα παιδιά βγήκαν στην αυλή.

Μία φορά μας έδωσαν τα στοιχεία ενός βιβλίου για αγορά επειδή λέι το έσκισε χωρίς όμως να μας έχουν πει να το έχει ξανακάνει.

Ο σύζηγός μου θορυβημένος από τις συνεχείς τιμωρίες μίλησε με τον Δ/ντή της πρωτοβάθμιας ο οποίος του είπε ότι οι τιμωρίες απαγορεύονται εντελώς και ότι υπάρχει άλλη διαδικασία αντικατάστασης του βιβλίου.

Μας πρότεινε να μιλήσουμε με την Δ/ντρια του σχολείου. Το κάναμε λοιπόν και μας είπε ότι και η ίδια βάζει τιμωρίες στην τάξη της και όταν της είπα για το βιλίο και την μη συμμετοχή

Σε δραστηριότητες μου είπε ότι πρέπει να υπάρχει συνέπεια για να μαθαίνει και συμφώνησε με όλες τις παραπάνω τιμωρίες 2 έως 4.
Η Δ/ντρια μας είπε να μιλήσουμε και με τις δασκάλες αλλά πραγματικά φοβάμαι μην γίνουν τα πράγματα για το παιδί χειρότερα.
Σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας ,

Μαρία.

A: Αγαπητή μητέρα,

Στο ερώτημά σας υπάρχουν δύο θέματα που χρειάζεται να προσέξουμε:

-Πρώτα η επιθετικότητα που εμφανίζει το παιδί.
Από τα στοιχεία που μας δίνετε πιθανολογούμε ότι αυτή μπορεί να προέρχεται από την ζήλεια που έζησε με τον αδελφό του (και που δημιουργεί ερωτήματα για την δική σας σχέση με το κάθε παιδί). Λέτε βέβαια, ότι τα πράγματα έχουν διορθωθεί αλλά θα μπορούσε η ένταση που νιώθει να έχει μεταφερθεί στις σχέσεις του με τους συνομιλήκους. Όπως και να έχει, η επιθετικότητα μας λέει πάντα ότι το παιδί δεν έχει μια εσωτερική ησυχία. Αυτό είναι κάτι που χρειάζεται να σας προβληματίσει και ίσως να το διερευνήσετε περαιτέρω ώστε να μην παγιώσει το παιδί μια τέτοια συμπεριφορά που θα τον δυσκολέψει περισσότερο στο μέλλον.

-Δεύτερον είναι αυτό που συμβαίνει στο νηπιαγωγείο.
Είναι πολύ δυσοίωνο για το παιδί να παίρνει τον ρόλο του ταραχοποιού στην ομάδα και ενδέχεται οι αντιδράσεις της δασκάλας να ενισχύουν αυτές τις συμπεριφορές αφού τις αντιμετωπίζουν τιμωρητικά και όχι διαπαιδαγωγητικά.
Φυσικά και χρειάζεται να οριοθετεί κανείς την επιθετική συμπεριφορά αλλά είναι βέβαιο ότι οι τιμωρίες μόνο οργή μπορεί να φέρουν στο παιδί και άρα ενίσχυση της επιθετικότητας.
Σαν γονείς χρειάζεται να ασχοληθείτε με το τι έχετε εσείς να κάνετε για να καταλάβετε από πού ξεκινάει η επιθετική του συμπεριφορά , ίσως η συζήτηση με κάποιον ειδικό να σας βοηθούσε.

Αν το σχολικό περιβάλλον δυσχεραίνει αντί να διευκολύνει το παιδί σας , έχετε να πράξετε τα δέοντα. Η αρχή όμως είναι να καταλάβετε τι δημιουργεί την επιθετικότητα στο παιδί σας.

Απαντά: Ελένη Κουλούτζου, Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος

Θα ήθελα την γνώμη σας σχετικά με την συμπεριφορά του γιου μου. Είναι 5 ετών και πηγαινει νήπιο. Πήγαινε παιδικό σταθμό απο 17 μηνών. Είναι πάρα πολύ ήσυχος, συνεργάσιμος και παρα πολυ σκεπτόμενο και ευγενικό παιδι για την ηλικία του, όπως μου λένε οι παιδαγωγοί του. Δεν είναι καθόλου διεκδικητικός και είναι υπερβολικά ευαίσθητος. Του αρέσει να κάθεται να παίζει με τα παιχνίδια του ώρες παρατηρώντας τα, κανοντας μου συνέχεια ερωτήσεις πάνω σε αυτά. Αυτό που με ανησυχεί είναι ότι διακρίνω μια προβληματική συμπεριφορά στην ένταξη του στις παρέες συνομιλίκων του. Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω είναι ότι όταν συναναστρέφεται με μεγάλους είναι ομιλητικότατος με εύστοχες απαντήσεις χωρίς να ντρέπεται καθόλου, όπως επίσης δεν έχει πρόβλήμα με τα παιδιά των φίλων μας που έρχονται σπίτι ή πάμε στο δικό τους. Επίσης, με ένα παιδί της ηλικίας του που θα γνωριστούν τα παει πολύ καλά (συνήθως είναι πρωτοβουλία του άλλου παιδιού) παίζουν, τρέχουν, όλα καλά, έαν όμως μπει και άλλο παιδι στην παρέα τότε απόμακρύνεται χωρίς όμως να δείχνει ότι τον ενοχλει ιδιαίτερα,συνεχίζει να παίζει μόνος του. Βέβαια, ούτε λόγος να συμμετασχει σε ομαδικό παιχνίδι ποδόσφαιρο, κρυφτό, κυνηγητό κ.α.. Το συζήτησα με τις δασκάλες του φέτος στο νήπιο, η μία μου είπε ότι δεν έχει εντοπίσει κανένα ΄πρόβλημα συμμετέχει κανονικά μέσα στην τάξη σε όλες τις δραστηριότητες, και στο διάλειμμα παίζει και γενικά ότι είναι ένα χαρούμενο παιδί. Και η αλλη, ότι απομονόνεται καμμιά φορά και ότι θα τον προσέξει λίγο περισσότερο. Σημειωτέον, με το σχολείο δεν έχει καμμία αρνητική διάθεση και πηγαινει ευχάριστα. Στην προσπάθεια μου να τον βοηθήσω να ενταχθεί στην ομάδα έχω γνωριστεί με άλλες μαμάδες, κάποιες από αυτες έχουν έρθει με τα παιδιά τους στο σπίτι και έχουν παίξει με το γιό μου. Στο σπίτι παίζουν μια χαρά, όταν όμως τα συναντάμε στην παιδική χαρά μαζί με άλλα παιδιά, ο δικός μου κάθεται στην άκρη και παίζει μόνος του. Θεωρείται μοναχικό παιδί?? Πρέπει/μπορώ να κάνω κάτι να τον βοηθήσω??

Ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σας, θα σας ήμουν ευγνώμων εάν με κατευθύνατε λίγο, πως πρέπει να κινηθώ.

A: Αγαπητή μητέρα,

Εκ πρώτης δεν αντιλαμβάνομαι να υπάρχει κάτι που κάνει τον γιό σας να υποφέρει ή να δυσκολεύεται.
Προφανώς νιώθει ακόμα καλύτερα στην δυαδική σχέση και όχι στην ομάδα.
Αυτό που εσείς βλέπετε ως δυσκολία φαίνεται να είναι μια ιδιαιτερότητα του παιδιού σας, ένα δικό του ιδιοσυγκρασιακό χαρακτηριστικό, ένας δικός του τρόπος να υπάρχει στο κοινωνικό του περιβάλλον. Ενδεχομένως να είναι πιο στοχαστικός παρατηρητής.
Είναι πολύ νωρίς για να τον χαρακτηρίσουμε και εφόσον οι δασκάλες του δεν βλέπουν κάποια ακρότητα, εφόσον ο ίδιος δεν δηλώνει κάποια δυσφορία μάλλον θα πρέπει να ησυχάσετε και να του δώσετε τον χρόνο να δείτε την εξέλιξή του.

Αγαπητή μητέρα, δεν είμαστε όλοι ίδιοι (ευτυχώς!!) και είναι λάθος να περιμένουνε όλα τα παιδιά να εκδηλώνονται με τον ίδιο τρόπο.

απαντά: Ελένη Κουλούτζου, Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος

Η κόρη μου είναι 5 ετών και πηγαίνει φέτοες στο δημόσιο νηπιαγωγείο της γειτονιάς ύστερα από 2 χρόνια "φοίτησης" σε παιδικό σταθμό και προνήπιο.Παρά το γεγονός ότι είναι ένα ευπροσάρμοστο, γελαστό και θετικό παιδί αντιμετωπίζω μια αυξανόμενη δυσαρέσκεια,άρνηση και φόβο που εστιάζεται στη δασκάλα της και στην αγωνία μήπως τη μαλώσει, απορρίψει,τιμωρήσει κλπ.Τις τελευταίες ημέρες εκδηλώνεται και με ψυχοσωματικά, δηλαδή εμετούς, κακό ύπνο κατά τη διάρκεια της νύχτας, ανορεξία.Θα ήθελα να σας ρωτήσω ποια είναι η σωστή προσέγγιση εκ μέρους μου , δεδομένου ότι η δασκάλα στην οποία έχω απευθυνθεί πολλάκις, αρκείται σε ένα τυπικο "ναι και εγώ το έχω εντοπίσει, γιατί έχει τόσο άγχος άραγε?"

Να σημειώσω τέλος ότι κατά κοινή ομολογία και άλλων μαμάδων υπάρχουν παρόμοια περιστατικά λόγω μεγάλης αυστηρότητας,πειθαρχίας,κανόνων που τίθενται στα παιδιά και πραγματικά αναρωτιέμαι τι πρεπει να κανω για να βοηθήσω το παιδί μου.
ευχαριστώ εκ των προτέρων.

A: Aγαπητή μητέρα,

Θα ήταν χρήσιμο εάν γνωρίζαμε πως προσαρμόστηκε το παιδί στον παιδικό σταθμό που ήταν προφανώς και ο πρώτος του αποχωρισμός από την μητέρα και το προστατευμένο περιβάλλον της οικογένειας.
Μιλάτε για ένα ευπροσάρμοστο παιδί και για μια πιθανά αυστηρή πειθαρχία από μέρους της δασκάλας.
Ωστόσο ­( εκτός και αν πρόκειται για κάποιο φαινόμενο ακραίας αυστηρότητας ) το μεγάλο άγχος της κόρης σας ίσως δείχνει ότι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη και χρειάζεται να αναζητήσετε την αιτία !
Αρχικά είναι καλό να απαντήσετε σε κάποια ερωτήματα :
Εχει υπάρξει κάποια αλλαγή στην ζωή της κόρης σας ή της οικογένειας που θα μπορούσε να την έχει ταράξει?
Μήπως το παιδί ήταν έως τώρα μια «μικρή πριγκίπισσα» που δεν έχει συνηθίσει σε όρια, κανόνες και πειθαρχία ?
Πως έχει ζήσει το παιδί την αυστηρότητα, την απόρριψη και την τιμωρία μέσα στην οικογένεια?
Δυστυχώς βλέπετε, είναι πολλά αυτά που χρειάζεται να ξέρει ένας ειδικός πριν απαντήσει στην ερώτησή σας, παρόλα αυτά, μια καλή αρχή για να βοηθήσετε το παιδί σας θα ήταν να σκύψετε πάνω από αυτά τα ερωτήματα και να τα απαντήσετε με όση προσοχή και αλήθεια μπορείτε.

Υ.Γ Αν συνεχιστούν τα συμπτώματα άγχους στο παιδί καλό θα ήταν να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό.

απαντά: Ελένη Κουλούτζου, Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος

Καλησπέρα σας,

Ονομάζομαι Ειρήνη είμαι χωρισμένη και έχω ένα κοριτσάκι εννέα ετών που πηγαίνει στην τετάρτη δημοτικού. Επικοινωνώ απόψε μαζί σας για να ζητήσω τη βοήθειά σας σε ένα θέμα που απασχολεί το παιδί κ το συζητούσαμε απόψε λίγο πριν κοιμηθεί, δυστυχώς όμως δεν μπόρεσα να τη βοηθήσω. Η Φοίβη είναι ένα πολύ καλό και ευγενικό παιδί κ άριστη μαθήτρια, δυστυχώς όμως δεν είναι αποδεκτή από τα παιδιά του σχολείου της για λόγους άγνωστους προς την ίδια. Με αποτέλεσμα να μην μπορεί να έχει σταθερές φίλες παρά μόνο κάποια κορίτσια που παίζουν κατά καιρούς μαζί της. Αυτό τη στεναχωρεί πολύ με ρώταγε λοιπόν για ποιο λόγο πιστεύω δε της προτείνουν τα άλλα κορίτσια να παίξουν. Πραγματικά δεν είχα να της δώσω απάντηση γιατί ξέρω πολύ καλά το παιδι μου και δεν είναι ούτε προκλητική ούτε κακός χαρακτήρας και αυτό το αναγνωρίζουν όλοι όσοι μας συναναστρέφονται εκτός σχολείου. Απόδειξη ότι όπου κ αν πάμε κ υπάρχουν κορίτσια συνομήλικά της δεν έχει πρόβλημα να κάνει παρέα δεν είναι δηλαδή αντικοινωνικό παιδί. Πώς μπορώ να τη βοηθήσω?

Το θέμα φίλοι για τα παιδιά ξέρετε είναι πολύ σημαντικό και πραγματικά έχω έρθει σε αδιέξοδο.

ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σας!!!

Α: Αγαπητή Ειρήνη,

τα παιδιά που ξεχωρίζουν, είτε λόγω καλών χαρακτηριστικών, είτε λόγω κακών χαρακτηριστικών, δεν γίνονται εύκολα αποδεκτά από τους άλλους. Ίσως τα άλλα κορίτσια στο σχολείο να την θεωρούν πολύ "τέλεια" ή πολύ "σοβαρή". Ίσως και να την ζηλεύουν. Πάντως θα πρέπει να κάνει και η ίδια μιά προσπάθεια να πλησιάσει τους άλλους και να ασχοληθεί με τα δικά τους ενδιαφέροντα. Μην ανησυχείς. Μεγαλώνοντας θα κάνει τις επιλογές της. Μπορεί να έχει λιγότερους φίλους, αλλά θα είναι σίγουρα καλοί. Μάθε τη να εκφράζει τα συναισθήματά της στους άλλους...

Απαντά: Τόνια Σταυρίδου, Ψυχολόγος - Οικογενειακή θεραπεύτρια

ΕΧΩ ΕΝΑ ΚΟΡΙΤΣΑΚΙ 7 ΕΤΩΝ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΧΕΙ ΑΛΛΑΞΕΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΖΕΙ ΠΟΛΥ. ΕΝΩ ΗΤΑΝ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΜΕ ''ΤΣΑΜΠΟΥΚΑ'' ΚΑΙ ΑΕΡΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΟΛΑΓΕ ΚΑΙ ΔΕΝ ΝΤΡΕΠΟΤΑΝ ΤΩΡΑ ΕΧΕΙ ΑΛΛΑΞΕΙ, ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΜΑΖΕΜΕΝΗ ΔΙΣΤΑΖΕΙ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΕΙΧΝΕΙ ΣΚΕΦΤΙΚΗ. Ο ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΥΠΗΡΞΑΝ ΚΑΠΟΙΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΜΕ ΣΥΜΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΡΡΙΨΗ. ΑΥΤΟ ΝΟΜΙΖΩ ΤΗΝ ΠΛΗΓΩΣΕ ΠΟΛΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΧΕΙ ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΑΡΚΕΤΑ, ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ ΟΤΑΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΑΚΙ ΜΟΝΟ ΤΟΥ ΚΑΙ ΠΑΙΖΕΙ ΠΑΕΙ ΜΕ ΑΝΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΙΛΑΕΙ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΣΧΕΣΗ, ΕΑΝ ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ 2 ΚΑΙ ΠΑΝΩ ΤΗ ΒΛΕΠΩ ΟΤΙ ΔΙΣΤΑΖΕΙ ΚΑΙ ΦΟΒΑΤΑΙ. ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΠΙΣΗΣ ΜΕ ΣΤΕΝΟΧΩΡΕΙ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΗ ΚΛΑΙΕΙ ΣΥΧΝΑ ΚΑΙ ΘΥΜΩΝΕΙ ΚΑΙ ΣΤΕΝΟΧΩΡΙΕΤΑΙ ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΑΣΗΜΑΝΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΥΨΟΥΝ (ΚΥΡΙΩΣ ΑΠ ΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΥΝΟΜΙΛΙΚΟΥΣ). ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΧΑΡΟΥΜΕΝΗ, ΣΥΝΗΘΩΣ Η ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΣΚΥΘΡΩΠΗ.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΤΗ ΒΟΗΘΗΣΩ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΕΙΜΑΙ ΔΙΠΛΑ ΤΗΣ ΚΑΙ ΝΑ ΤΗΣ ΤΟΝΩΝΩ ΤΗΝ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ;

A: Αγαπητή φίλη,
για τα παιδιά η απόριψη είναι πάντα σκλήρή, αλλά και μια πραγματικότητα της ζωής με την οποία θα έρθουν σε επαφή. Έτσι, πρέπει να μάθουν να την διαχειρίζονται. Για τα μοναχοπαίδια αυτό είναι ακόμα πιό δύσκολο γιατί λείπει η καθημερινή τριβή με ένα αδερφάκι που θα τα μάθαινε να δέχονται την ήττα. Πάντως, εγώ στη θέση σου θα μιλούσα στο παιδί μου για δικές μου απογοητεύσεις που είχα όταν ήμουν παιδί και πώς τις ξεπέρασα, σαν έναν τρόπο για να ανοιχτεί και να μιλήσει κι αυτό για τα συναισθήματά του.

Καλή συνέχεια

Απαντά: Τόνια Σταυρίδου, Ψυχολόγος - Οικογενειακή θεραπεύτρια

ΕΧΩ ΕΝΑ ΚΟΡΙΤΣΑΚΙ 7 ΕΤΩΝ, ΜΟΛΙΣ ΤΕΛΕΙΩΣΕ ΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ. ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΠΟΛΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟ, ΟΡΜΗΤΙΚΟ ΜΕ ΑΡΧΗΓΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ, ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝ ΜΕΡΗ ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΕΠΙΒΛΗΘΕΙ Η ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΗΣ. ΒΕΒΑΙΑ ΜΕΤΑ ΤΑ 5 -5,5 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΩΡΙΜΑΖΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΝΕΙ ΤΗΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΑΡΚΕΤΑ, ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΥΠΟΧΩΡΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΙΟ ΔΙΚΑΙΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΤΗΣ. ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΜΕ ΜΕΓΑΛΗ ΧΑΡΑ ΚΑΙ ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟ ΑΛΛΩΣΤΕ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΙΧΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ.

Η ΧΡΟΝΙΑ ΚΥΛΗΣΕ ΑΡΙΣΤΑ ΑΠΟ ΠΛΕΥΡΑΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ, ΗΤΑΝ ΑΡΙΣΤΗ ΜΑΘΗΤΡΙΑ ΜΕ ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΔΑΣΚΑΛΑ ΚΑΙ ΕΜΕΝΑ, ΟΜΩΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΗΤΑΝ ΟΧΙ ΚΑΙ ΤΟΣΟ ΚΑΛΑ ΑΠΟ ΠΛΕΥΡΑΣ ΣΧΕΣΕΩΝ. ΥΠΗΡΞΑΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΜΕ ΚΑΠΟΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ ΜΕ ΕΝΑ ΚΟΡΙΤΣΙ ΠΟΥ ΚΑΤΑ ΒΑΘΟΣ ΤΗΝ ΗΘΕΛΕ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΦΙΛΗ. ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΥΤΟ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕ ΚΑΙ 2-3 ΆΛΛΑ ΠΑΙΔΑΚΙΑ ΚΑΙ ΑΠΕΚΛΕΙΣΑΝ ΤΗ ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΕΑ. ΑΥΤΟ ΠΡΟΦΑΝΩΣ ΤΗΝ ΕΝΟΧΛΗΣΕ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΚΑΙ ΕΝΙΩΣΕ ΠΟΛΥ ΑΣΧΗΜΑ ΑΦΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΕΙΧΑΜΕ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ''ΚΟΙΛΙΑΣ'' ΚΑΙ ΔΕΝ ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΠΑΕΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ. Η ΔΑΣΚΑΛΑ ΜΟΥ ΑΝΕΦΕΡΕ ΟΤΙ ΓΙΑ ΕΝΑ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΗΤΑΝ ΠΟΛΥ ΗΣΥΧΗ ΚΑΙ ΜΑΖΕΜΕΝΗ. ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 1,5 ΜΗΝΑ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΣΤΡΩΣΑΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΚΑΛΗ ΠΑΡΕΑ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΗΘΕΛΕ.Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΔΕΙΞΕ ΝΑ ΣΤΡΩΝΕΙ. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΕΧΕΙ ΑΛΛΑΞΕΙ ΠΟΛΥ. ΕΧΕΙ ΧΑΣΕΙ ΤΟ ΑΥΘΟΡΜΗΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΤΟΝ ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΤΟΝ ΑΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΘΑΡΡΟΣ ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ, ΕΝΩ ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΤΗ ΒΛΕΠΩ ΔΙΣΤΑΚΤΙΚΗ ΝΑ ΚΟΛΛΑΕΙ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΝΑ ΤΟ ΣΚΕΦΤΕΤΑΙ ΝΑ ΜΠΕΙ ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΑ. ΕΠΙΣΗΣ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΟΝΙΑΡΑ ΑΠ ΟΤΙ ΗΤΑΝ ΖΗΛΕΥΕΙ ΚΑΙ ΠΑΡΕΞΗΓΕΙΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΑΛΛΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΥΧΝΑ. ΣΑΣ ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΠΕΙΤΕ ΜΟΥ ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΩ ΓΙΑ ΝΑ ΞΑΝΑΒΡΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΗΣ ΤΟ ΘΑΡΡΟΣ ΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΥΝΑΜΙΣΜΟ ΤΗΣ.

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΕΚ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΡΩΝ

A: Αγαπητή φίλη, καλώς ήλθατε στο σκληρό κόσμο της κοινωνικοποίησης στο σχολείο... Τα παιδιά μας φεύγουν από την προστασία και υποστήριξη της οικογένειας και έχουν να αντιμετωπίσουν πολλές συμπεριφορές που είναι γι' αυτά απρόσμενες και σκληρές. Καλώς ή κακώς θα πρέπει να βρουν νέους τρόπους αντιμετώπισης και λειτουργίας ώστε να γίνουν αποδεκτά σ' αυτόν τον μικρόκοσμο. Στη διαδικασία αυτή αλλάζουν και επανατοποθετούνται. Αυτό που μπορείς να κάνεις εσύ είναι να στηρίζεις το παιδί σου συζητώντας για τα συναισθήματά του στο σπίτι και προσφέροντας συναισθηματική στήριξη.
Όλα τα άλλα θα συμβούν σιγά-σιγά μόνα τους.

Απαντά: Τόνια Σταυρίδου, Ψυχολόγος - Οικογενειακή θεραπεύτρια

Καλημέρα, Θα ήθελα να σας ρωτήσω για την κόρη μου η οποία είνα 7 χρονών και παέι στην πρωτη τάξη. Σήμερα που πήγα να ρωτήσω την δασκάλα πως τα πάει στο σχολείο, μου είπε πολύ καλά σε όλα, αλλά όταν απαντάει σε κάποια ερώτηση μιλάει σιγά. Η κόρη μου απο το νήπιο θυμάμαι ότι μίλαγε σιγά και γενικά την θεωρούσα ένα ντροπαλό παιδί. Ακόμα αν κάποιος μας έβλεπε στο δρόμο και της μιλούσε έσκυβε το κεφάλι και πολλές φορές δεν μίλαγε ή έλεγε γειά σας σιγά. Ακόμα και τώρα αν είναι κάποιος αγνωστος νιώθω ότι ντρέπεται να μιλήσει. Της έχω πεί να μήν ντρέπεται και να μιλάει και να χαιρετάει ευγενικά, ποτέ όμως δεν το έκανα θέμα ή δεν την πίεσα να κάνει αυτό που θεωρώ εγώ σωστό. Μήπως έχω κάνει κάπου λάθος ?ή θα περάσει? Εχει και έναν αδελφό 5,5 χρονων που πάει νήπιο και είναι το άλλο άκρο (κοινωνικός μιλάει σε όλους κ.τ.λ) και ακόμα ένα αδελφάκι κοριτσάκι που είναι 17 μηνών Σας ευχαριστώ.

A: Αγαπητή Κατερίνα, θα ήταν καλό να αποδεχτείς την κόρη σου όπως είναι. Το κοριτσάκι σου έχει ντροπαλό χαρακτήρα και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό.

Αν χρειαστεί να μιλήσει πιό δυνατά, θα το κάνει...

Απαντά: Τόνια Σταυρίδου, Ψυχολόγος - Οικογενειακή θεραπεύτρια

Καλησπέρα σας, Με λένε Στέφανο και έχω έναν γιο 6 χρονών και πάει στην πρώτη τάξη του δημοτικού. Είναι ένα παιδί έξυπνο και με πολύ καλή μνήμη. Μην τον υποσχεθείς κάτι ή τον πεις κάτι που του αρέσει, θα το θυμάται ακόμα και του χρόνου. Ένα παράδειγμα. Ένας φίλος μου τον είπε μία μέρα, ”Πασχάλη, του χρόνου που θα έρθω από την Γερμανία θα σου φέρω ένα αυτοκινητάκι. ” Μετά από έναν χρόνο του τον ξαναείδε το πρώτο που τον ρώτησε ήτανε “μου έφερες το αυτοκίνητο μου”. Και αυτό στα τέσσερά του.

Στα έξι του ανοίγει υπολογιστή, μπαίνει internet, youtube, games, ανοίγει το Playstation ή το Wii, κάνει ρυθμίσεις στα παιχνίδια χωρίς να ξέρει αγγλικά και παίζει. Μία φορά τον έδειξα πως γίνετε και δεύτερη δεν χρειάστηκε. Που είναι τώρα το πρόβλημα. Το πρόβλημά μας είναι στο σχολείο. Και γενικά στο μάθημα της γλώσσα πετάει χαρταετό. Λες και παθαίνει blackout. Δεν θυμάται τίποτα, τα κάνει όλα λάθος, δεν συμμετέχει γενικά στο μάθημα. Δεν κάνει σχεδόν τίποτα στο σχολείο από ασκήσεις. Τις φέρνει όλες σπίτι και για να τις συμπληρώσουμε κάνουμε για ένα φυλλάδιο χωρίς πλάκα κάνα 4ωρο. Γράψε Πασχάλη την λέξη “Τρέχω”. Γράφει “Τέχω”. Τον εξηγούμε, το γράφει σωστά. Μετά από ένα λεπτό τον λέμε να το ξαναγράψει και το γράφει πάλι λάθος. Και αυτό όσες φορές και να του το εξηγήσεις.

Τον βλέπεις ότι δεν μπορεί με τίποτα να αφοσιωθεί σε αυτό που κάνει. Τον βλέπεις στα μάτια και λες ότι βλέπεις στο κενό. Ότι δεν υπάρχει εκείνη την στιγμή μυαλό μέσα του. Φτάνει η στιγμή που λέμε με την γυναίκα μου ότι αυτό δεν είναι το παιδί μας αλλά κάποιο άλλο. Κάποιο εξωγήινο. Έχουμε φτάσει σε σημείο που δεν ξέρουμε τι να κάνουμε. Έχουμε χαζέψει. Τι μπορούμε να κάνουμε. Μία βοήθεια σας παρακαλώ. Πως θα τον κάνουμε να προσγειώσει τον χαρταετό και να αφοσιωθεί στο μάθημα του.

A: Αγαπητέ Στέφανε, ο γιός σου είναι σαφέστατα ένα πολύ έξυπνο παιδί, αλλά μπορεί να έχει μαθησιακές δυσκολίες που αφορούν το γραπτό λόγο. Θα σας συμβούλευα να πάτε σε ειδικό κέντρο να τον εξετάσουν, γιατί μπορεί να χρειάζεται ειδικό τρόπο εκμάθησης της γλώσσας και της ορθογραφίας. Επίσης, αν πάρει μια τέτοια βοήθεια δεν θα καταπιεστεί και στο σχολείο από τους δασκάλους που πιθανόν να μην ξέρουν πώς να τον διδάξουν. Πολλά πανέξυπνα αγόρια "υποφέρουν" στο σχολείο αν έχουν π.χ.δυσλεξία και δεν κάνουν κάτι έγκαιρα.

Απαντά: Τόνια Σταυρίδου, Ψυχολόγος - Οικογενειακή θεραπεύτρια

εχω ενα κοριτσακι 5 1/2χρονων που μου εχει ιδιαιτερη αδυναμια. Απο πολυ μικρη ειχε ισχυρο 'θελω' & γενικα θα την χαρακτιριζα ισχυρογνωμων. Απο την πρωτη φορα που πηγε παιδικο (πριν 2 χρονια) δεν ηθελε να μου περιγραφει τη παραμονη της εκει. Μετα απο αρκετη επιμονη δικη μου αρχισε να μου λεει αρκετα πραγματα. Φετος στο νηπιο εχει μια ιδιαιτερα αυστηρη & αποτομη νηπιαγωγο η οποια αντιδρα εντονα & καποιες φορες με υπερβολικη αυστηροτητα σε οποιαδηποτε λαθη των παιδιων. Η κορη μου κλειστικε παλι στον εαυτο της & αφου της αναλυσα οτι σε μενα μπορει να λεει οτι της συνεβει στη μερα της χωρις να εχει την επικριση μου αλλα τη συμβουλη μου, αρχισαμε να 'παιζουμαι' με το ποια ηταν η παρατηρηση της 'ημερας' αφου καθημερινα η δασκαλα της εκανε παρατηρισεις οχι παντα για καποιο σοβαρο λογο. Τελευταια μου τα παρουσιαζε ολα καλα, μου ελεγε οτι θα επρεπε μονη μου να μαντεψω αν εκεινη αντιμετοπιζε καποιο προβλημα στο νηπιο-εκεινη δεν ηθελε να μου πει. Σταματησα να τη πιεζω & να την ρωτω. εχτες εμαθα απο μαμα συμμαθητριας της οτι η μικρη μου εσπασε κατα λαθος καποιο αντικειμενο στο νηπιο & δεχτηκε τιμωρια που την εφερε σε δυσκολη θεση. Ρωτησα τη κορη μου για το συμβαν αλλα αρνηθηκε να το συζητισει λεγοντας μου οτι ντρεπετε. Προσπαθω να την κανω να καταλαβει οτι ειμαι διπλα της, συμμαχος της, να την συμβουλεψω για αυτο που την στεναχωρει & οχι να την μαλωσω η΄ να την τιμωρισω (κατι που ισως να φοβατε & να θελει να αποφυγει) αλλωστε οτι εγινε-εγινε οποτε το συζηταμε για να βλεπουμε πως μπορουμε να βελτιωθουμε στο μελλον. Θα ηθελα να μου πειτε τι μπορω να κανω για να την κανω να μου 'ανοιγετε'. μηπως επειμενω πολυ & νιωθει οτι παραβιαζω την ιδιωτικοτιτα της? θελω ομως να ξερω τι συμβαινει στη ζωη του παιδιου μου οταν δεν ειμαι παρον... ευχαριστω.

Α: Αγαπητή Δέσποινα, μην αναρωτιέσαι τι πάει στραβά με την επικοινωνία με την κόρη σου. Ίσως και να προσπαθείς παραπάνω από όσο χρειάζεται... Μήπως όμως να έκανες μια επίσκεψη στη δασκάλα για να προτατεύσεις το παιδί σου από την υπερβολική της αυστηρότητα; Θέλω να πω δηλαδή οτι καμμιά φορά μπορεί να χρειάζεται να κάνουμε και κάποιες παρεμβάσεις στο εξωτερικό περιβάλλον (όχι μόνο στα παιδιά μας) για να δουν έμπρακτα την προστασία μας... Τα ανεξάρτητα παιδιά καταλήγουν να αντιμετωπίζουν όλες τις δυσκολίες μόνα τους και γι' αυτό "κλείνονται" στον εαυτό τους.

Απαντά: Τόνια Σταυρίδου, Ψυχολόγος - Οικογενειακή θεραπεύτρια

Γεια σας! Έχω μία κόρη 4χρονών, φέτος ξεκίνησε για πρώτη φορά το νηπιαγωγείο! Στην τάξη της είναι προνήπια και νήπια! Εκείνη κάνει παρέα με όλα τα παιδάκια όμως έχει δεθεί περισσότερο με 2 κοριτσάκια του νηπίου, (εκείνες είναι φίλες από πέρυσι) και έτσι δεν πολυθέλουν την κόρη μου! Όταν τις πλησιάζει για να παίξουν εκείνες την διώχνουν και την κοροϊδεύουν παρόλο που είναι ευγενική (από ότι μου έχει πει η δασκάλα της) δεν προσκολάται μόνο σε αυτές αφού δεν την παίζουν παίζει με άλλα παιδάκια! Είναι φορές που τη θέλουν και παίζουν και όλα μέλι γάλα!

Το θέμα είναι ότι όταν γυρίζουμε από το σχολείο συμπεριφέρεται στον αδερφό της όπως συμπεριφέρονται τα μεγαλύτερα κορίτσια σε εκείνην! Ο γιος μου στεναχωριέται... όμως προσπαθώ να της εξηγήσω να μην συμπεριφέρεται στον αδερφό της όπως της συμπεριφέρονται τα κοριτσια γιατί τον στεναχωρεί όπως στεναχωριέται και εκείνη όταν οι άλλες δύο τις φέρονται έτσι! Πως μπορώ να της πω να μην αντιγράφει την άσχημη συμπεριφορά των άλλων παιδιών;

A: Αγαπητή αναγνώστρια, η κόρη σου αντιδρά όπως όλα τα παιδιά που πρωτοπάνε στο σχολείο και αντιμετωπίζουν άσχημες συμπεριφορές και απόρριψη και θα μάθει να το αντιμετωπίζει. Νομίζω οτι όσο περισσότερο κουβεντιάζεις μαζί της για το τι συμβαίνει στο σχολείο τόσο λιγότερο θα επαναλαμβάνει αυτή τη συμπεριφορά στο μικρό. Νομίζω οτι καλά το έχεις χειριστεί μέχρι τώρα. Χρειάζεται να οπλιστείς με υπομονή τώρα που τα παιδιά σου θα έρθουν σε επαφή με μοντέλα συμπεριφοράς που εσύ δεν εγκρινεις.

Απαντά: Τόνια Σταυρίδου, Ψυχολόγος-Οικογενειακή Θεραπεύτρια

Ηταν πολυ δεμενη με τη δασκαλα της στο Β/ν κ ενω δε ελεγε τιποτα στο νηπιαγωγειο, ξαφνικα αρχισε να εμφανιζει κοτσια στα χερια κ στο προσωπο. Ο γιατρος μου ειπε οτι ειναι καθαρα ψυχολογικο κ μαλλον θα υποχωρησει μονο του... Στη μεση της χρονιας υποχρεωθηκαμε να μετακομισουμε κ ετσι αλλαξε για 2η φορα σχολειο...αυτη τη φορα αντιμετωπισε εχθροτητα απο τα παιδια στην καινουρια της ταξη κ ενω οι δασκαλες της ειναι καθησυχαστικες κ με ενημερωνουν οτι εχουν υπο ελεγχο το θεμα κ μιλανε καθημερινα με τα παιδια, η μικρη μου εβγαλε κοτσι στη γλωσσα κ στα χειλη... τι μπορω να κανω για να τη βοηθησω?

Α: Aγαπητή Μαρία, το πρόβλημα φαίνεται πράγματι να είναι ψυχολογικής φύσεως. Όταν τα παιδιά εμφανίζουν σωματικά συμπτώματα, συνήθως συμβαίνει επειδή δεν εκφράζουν το άγχος τους με συζήτηση. Αυτό που μπορείς να κάνεις εσύ είναι να βοηθήσεις την κορούλα σου να μιλάει για το τι συμβαίνει στο σχολείο, ώστε να ανακουφίζεται. Αλλά εγώ θα σου πρότεινα επίσης μια προσέγγιση της εναλλακτικής ιατρικής που μπορεί να βοηθήσει το παιδί. Γιατί δεν δοκιμάζετε να επισκεφθείτε έναν ομοιοπαθητικό παιδίατρο ή έναν γιατρό που εξασκεί βελονισμό;. Πολλά συμπτώματα σαν της κόρης σου όταν είναι στην αρχή τους μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτυχώς. Ο στόχος είναι πάντως η μείωση του άγχους του παιδιού... Καλή συνέχεια.

Απαντά: Τόνια Σταυρίδου, Ψυχολόγος-Οικογενειακή Θεραπεύτρια

με αποτέλεσμα να μιλάει άσχημα στην τάξη και στο σπίτι. Να πετάει πράγματα, να ρεύεται, να μην ακούει τη δασκάλα και να την κοροϊδεύει, πράγματα τα οποία στο σπίτι μας δεν υπάρχουν. Του μιλάω στο σπίτι. Δείχνει να καταλαβαίνει, λέει οτι θα ακούει τη δασκάλα μα την επόμενη μέρα πάλι τα ίδια. Όταν κάνει κάτι στην τάξη, τα άλλα παιδιά γελάνε και παίρνει περισσότερο θάρρος. Τι να κάνω; Φοβάμαι και για το μέλλον, μήπως τόσο εύκολα παρασύρεται και όταν μεγαλώσει. Πως να του συμπεριφερθω; Να συνεχίσω τη συζήτηση ή κάτι άλλο; Περιμένω την απάντηση σας.

A: Αγαπητή Εύη, το πρόβλημα που αντιμετωπίζετε είναι πολυσύνθετο και η επίλυσή του απαιτεί τη συνεργασία της νηπιαγωγού. Η επιβράβευση των συμμαθητών του παιδιού σας σε άσχημες συμπεριφορές, σίγουρα ενισχύουν την τάση του παιδιού να τις ξανακάνει. Αυτός είναι βασικός κανόνας της μάθησης. Η νηπιαγωγός είναι αυτή που θα πρέπει να βάλει όρια στα παιδιά και να μην επιτρέψει τέτοια φαινόμενα στο σχολείο. Μιλήστε της λοιπόν για να βρείτε μια λύση κοινής αντιμετώπισης. Στο σπίτι εννοείται οτι δεν θα πρέπει να τον επιβραβεύεται όταν έχει παρόμοια συμπεριφορά. Να συνεχίσετε να του μιλάτε και να τηρήσετε με συνέπεια και επιμονή τους κανόνες συμπεριφοράς που ισχύουν στο σπίτι σας. Παρόλ' αυτά πολλά εξαρτώνται από την ικανότητα της νηπιαγωγού να επιβληθεί. Δυστυχώς η ευτυχώς, τα παιδιά δοκιμάζουν και ξένα ρεπερτόρια δράσεων. Συνήθως πάντως, αυτό που υπερισχύει είναι αυτό που μαθαίνουν στο σπίτι τους. Με εκτίμηση.

Απαντά: Τόνια Σταυρίδου, Ψυχολόγος-Οικογενειακή Θεραπεύτρια

(αλλά αυτό συμβαίνει μόνο όταν παίζει στο σχολείο. Όταν παίζει στο σπίτι με άλλα παιδιά συμπεριφέρεται κανονικά. Μόνο εμένα , τη γιαγιά του και την αδελφή μου πιέζει να κάνουμε αυτό που θέλει (δηλαδή με τα μέλη τα οποία μεγαλώνει μέσα στο σπίτι) και φυσικά δεν γίνεται το δικό του.

Γενικά είναι πολύ υπάκουο παιδί. Δεν δημιουργεί πρόβλημα στην τάξη. Η δασκάλα του με έχει ανησυχήσει πάρα πολύ. Έχω αγχωθεί υπερβολικά. τι μπορεί να συμβαίνει; Γιατί συμπεριφέρεται έτσι; Σας παρακαλώ πείτε μου τι πρέπει να κάνω...

Επίσης να σας πω οτι είναι μοναχοπαίδι, μεγαλώνει χωρίς τον μπαμπά του, επειδή έχουμε πάρει διαζύγιο εδώ κι 6 χρόνια και δεν τον βλέπει σχεδόν καθόλου (όχι επειδή δεν θέλω εγώ, αλλά δεν ενδιαφέρεται ο ίδιος). Φυσικά η δασκάλα του μου έχει πει απο οτι έχει καταλάβει, οτι δεν τον ενοχλεί αυτό... Δεν ξέρω τι μπορεί να φταίει...

Α: Aγαπητή Έφη, η προσαρμογή στο σχολείο και η κοινωνικοποίηση (η διαχείρηση των σχέσεων με τα άλλα παιδιά ) δεν είναι εύκολη για κανένα παιδί. Ο μικρός μπορεί να αισθάνεται διαφορετικός από τα άλλα παιδιά. Μπορεί να μην μπορεί να συμμετέχει σε συζητήσεις που γίνονται στην τάξη και αφορούν την έννοια της οικογένειας όπως περιγράφεται στα παραμύθια και τα βιβλία... Η εκτίμηση της δασκάλας οτι το γεγονός της απουσίας του πατέρα από τη ζωή του δεν έχει παίξει ρόλο μπορεί να είναι πολύ βιαστική. Επίσης, πρέπει να αναρωτηθείτε σε ποιό βαθμό εσείς έχετε μπορέσει να μιλήσετε με το παιδί σας για αυτό το θέμα και τα συναισθήματά του. Μήπως σας δυσκολεύει η και από επιθυμία να τον προστατέψετε δεν αναφέρεστε σ' αυτό; Τέλος, δείτε το θέμα της διεκδίκησης του να γίνεται το "δικό του". Μήπως κι εσείς πάντα του το αρνείστε και αναγκάζεται να το διεκδικεί με ένταση; Δείξτε του οτι αν το ζητήσει ήρεμα θα το κερδίσει. Και κυρίως, μην αγχώνεστε... δεν βοηθάει σε τίποτα.

Απαντά: Τόνια Σταυρίδου, Ψυχολόγος-Οικογενειακή Θεραπεύτρια

και καλα κανει οτι ριχνει μπουνιες (αυτα φυσικα τα εχει μαθει απο τον αδερφο μου που παιζουν και μαζι τετοια παιχνιδια) χωρις φυσικα να χτυπαει τα αλλα παιδια, αλλα σαν παιχνιδι δεν ειναι ωραιο νομιζω να σκεφτεται συνεχεια τον πολεμο και τις μπουνιες, ουτε και στους αλλους γονεις αρεσει. Εγω πως θα τον πεισω να σταματησει να παιζει αυτο το παιχνιδι? Του εχω πει πολλες φορες Νικολακη μου βρες ενα αλλο παιχνιδι να παιζεις με τους φιλους σου γιατι ετσι μπορει να χτυπησετε. Αντιδραει ομως αρνητικα και μου λεει "οχι μαμα εμενα αυτο μου αρεσει.." Εσεις θεωρειται οτι με το να επιλεγει αυτο το παιχνιδι δηλωνει κατι? Ειναι ανησυχιτικο? Πρεπει να σταματησει να παιζει αυτο το παιχνιδι? Και αν ναι, εγω τι πρεπει να κανω? Γιατι η αληθεια ειναι οτι μεχρι στιγμης δεν τον πιεσα να το κανει,με το σκεπτικο οτι τα αγορακια συνηθως παιζουν τετοιου ειδους παιχνιδια. Φυσικα παιζει και αλλα παιχνιδια αλλα με τα στρατιωτικα και τον πολεμο εχουμε ενα θεμα, τα προτιμαει. Νομιζω οτι αγχωνομαι υπερβολικα σχετικα με τον γιο μου αλλα ισως φταει το οτι τον μεγαλωνω μονη μου και προσπαθω για το καλυτερο. το site σας εχει βοηθησει αρκετα, και πιστευω οχι μονο εμενα. Σας ευχαριστω πολυ!

Α: Αγαπητή Έφη, πράγματι αγχώνεσαι πολύ και είναι ως ένα βαθμό δικαιολογημένο. Όταν ένας γονιός αισθάνεται οτι έχει όλη την ευθύνη της ανατροφής του παιδιού και δεν μπορεί να μοιραστεί αυτό το βάρος με ένα σύντροφο, υπάρχει μεγάλη αγωνία. Θα έλεγα οτι πράγματι είναι πολύ φυσιολογικό που ο μικρός θέλει να παίξει "πόλεμο" και κυρίως οτι "μυείται" στην αγορίστικη συμπεριφορά από έναν ενήλικο άντρα που μπορεί να αποτελέσει και πρότυπο γι' αυτόν, ενόψη της απουσίας του πατέρα. Είναι καλό που υπάρχει ο αδερφός σου στη ζωή του μικρού. Μην τους το "χαλάς"... Σιγά-σιγά ο μικρός θα φιλτράρει τι είναι και τι δεν είναι καλό να παίζει με τα άλλα παιδιά μέσα από τις εμπειρίες συναναστροφής που θα έχει. Εσύ εστίασε στη δική σου ευεξία και καλή διάθεση.

Απαντά: Τόνια Σταυρίδου, Ψυχολόγος-Οικογενειακή Θεραπεύτρια

Ενώ θεωρώ ότι είναι αρκετά έξυπνη χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα κατανόησης, σύμφωνα και με τις απόψεις των δασκάλων της, αντιδρά πολύ έντονα στο να διαβάσει τα μαθήματά της.

Είναι μαθήτρια της τρίτης Δημοτικού και έχω προσπαθήσει με διάφορους τρόπους να της κεντρίσω το ενδιαφέρον πάνω σε αυτό, έχω καθίσει αρκετές φορές δίπλα της προσπαθώντας να τη βοηθήσω χωρίς ιδιαίτερα καλά αποτελέσματα, όπως και την έχω αφήσει να διαβάσει μόνη της κατά όπως νομίζει εκείνη, έχοντας επίσης όχι και τόσο ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Σίγουρα όταν πηγαίνει καλά σε διάφορα τεστ της αρέσει και έρχεται και μας το λέει αμέσως και με ιδιαίτερη χαρά, όταν όμως τα αποτελέσματα δεν είναι και τόσο καλά μας απαντά ότι "δεν ήμουν η μόνη που πήρα αυτόν το βαθμό". Το ζητούμενο δεν είναι η βαθμοθηρία ούτε ο καλός βαθμός αλλά πώς θα την κάνω να βρει τη μέθοδο ώστε να κάθεται έστω μια ώρα αλλά συγκεντρωμένη και να κάνει τα μαθήματά της. Το σύνηθες για εκείνη είναι 30' και κάθε φορά που την ελέγχω είναι σα να μην έχει ασχοληθεί καθόλου.

Γνωρίζω το θεωρητικό μέρος, ως κοινωνική ανθρωπολόγος και το πρακτικό ότι η μάθηση θέλει συνεχή ενασχόληση κυρίως με αυτό που δεν κατανοείς μέσα από την εύρεση ενός μηχανισμού κατανόησης, βάσει δικών μου εμπειριών. Αυτό που δεν γνωρίζω και δεν έχω καταφέρει ακόμα είναι πως θα μπορέσω να βοηθήσω το παιδί μου να βρει το δικό του μηχανισμό σκέψης και κατανόησης των όσων διαβάζει.

Ακόμα επειδή διάβασα σχετικά με την εργοθεραπεία μήπως θα βοηθούσε κάτι τέτοιο;

Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων για το χρόνο σας και ελπίζω να μου προτείνετε σύντομα μια λύση στο πρόβλημά μου.

Α: Aγαπητή κυρία, διάβασα με πολύ ενδιαφέρον την επιστολή σας. Για να μπορέσετε να βοηθήσετε την κόρη σας θα πρέπει να απαντήσετε μόνη σας σε κάποια ερωτήματα.

Εξετάστε πως είναι η κοινωνική της ζωή στο σχολείο, γιατί αυτό που μπορεί να εμφανίζεται ως μαθησιακό ζήτημα μπορεί να οφείλεται σε μια δυσκολία που αντιμετωπίζει στο σχολείο και την καταπιέζει ή τη δυσκολεύει. Τα παιδιά αυτής της ηλικίας συγκρίνουν πολύ τον εαυτό τους με τους συμμαθητές τους και ξοδεύουν πολύ από την ενέργειά τους για να βρουν τη θέση τους ανάμεσα στα άλλα παιδιά. Μιλήστε μαζί της να δείτε τι είναι αυτό που την απασχολεί εκτός από τα μαθήματα και ίσως δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί στο μαθησιακό κομμάτι.

Μια άλλη πιθανή εξήγηση είναι οτι, όπως όλα τα παιδιά που είναι ευφυή, μπορεί να νιώθει ανία κάνοντας πολλές επαναλήψεις του ίδιου τύπου άσκησης. Μιλήστε με το δάσκαλο/δασκάλα να δείτε που εντοπίζει το πρόβλημα.

Τέλος, θα έλεγα να μην αγχώνεστε τόσο πολύ, αλλά να της δείξετε οτι την εμπιστεύεστε. Όταν είστε μαζί της, διαβάστε με έναν τρόπο διαφορετικό από αυτόν του σχολείου για να την κάνετε να αγαπήσει το διάβασμα (π.χ. βρείτε πληροφορίες στο διαδίκτυο για το μάθημα της Ιστορίας ή της γλώσσας, διαβάστε της το βράδυ ένα καλό λογοτεχνικό βιβλίο, βάλτε τη να σας πάρει συνέντευξη για ένα θέμα και να το παρουσιάσει στο σχολείο, κλπ.)

Και να θυμάστε πάντα οτι το παν στη γνώση είναι να υπάρχει ένα κίνητρο...Είναι ακόμα πολύ νωρίς για να απογοητεύεστε.

Απαντά: Τόνια Σταυρίδου, Ψυχολόγος-Οικογενειακή Θεραπεύτρια